محسن نامجو
| محسن نامجو | |
|---|---|
 |
|
| اطلاعات | |
| تولد | ۱۴ اسفند ۱۳۵۴ خورشیدی (۴۲ سال) |
| ملیت |  |
| سبک(ها) | موسیقی سنتی ایرانی راک ایرانی بلوز جاز موسیقی فولکلور |
| استاد(ها) | نصرالله ناصح‌پور، فرامرز شکرخواه |
| سال‌های فعالیت | ۱۹۹۳-اکنون |
| سازهای برجسته | |
| سه‌تار، دوتار | |
| دانشگاه | دانشگاه تهران |
| آلبوم معروف | ترنج جبر جغرافیایی آخ |
| وبگاه | وبگاه رسمی |
محسن نامجو (زادهٔ ۱۴ اسفند ۱۳۵۴ در تربت جام) آهنگساز، خواننده، نوازندهٔ سه‌تار، دوتار، گیتار، و ترانه‌سرای ایرانی است.
او هم‌اکنون در نیویورک زندگی می‌کند.
محتویات
آموختن موسیقی و تحصیلات
محسن نامجو آموزش موسیقی را از نوجوانی با نت‌خوانی و آواز آغاز کرد و سپس ردیف موسیقی ایرانی را ابتدا نزد رضا شاکری و سپس نصرالله ناصح‌پور آموخت. به گفتهٔ خودش، وی در هفده سالگی نواختن سه تار را نزد فرامرز شکرخواه فرا گرفته‌است.[۱]
وی پس از سپری کردن در دوران دبیرستان شهید هاشمی نژاد (تیزهوشان) مشهد در رشتهٔ تئاتر در دانشکده سینما تئاتر (هنرهای دراماتیک پیشین) پذیرفته شد؛ ولی برای تحصیل در رشتهٔ موسیقی به دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران رفت. وی به دلیل عدم رضایت از روش‌های غیرخلاق تدریس[نیازمند منبع]، دانشگاه را رها کرد[نیازمند منبع] و فعالیت خود را به شکل تجربی و غیرآکادمیک ادامه داد.
موسیقی
ویژگی کارهای نامجو «پیوند» است: پیوند سبک‌های گوناگون موسیقی ایرانی و خارجی و تلفیق اشعار کلاسیک پارسی با شعرهایی که خود می‌سراید. در موسیقی‌های او گوشه‌هایی از سبک‌های راک، سنتی، بلوز، جاز و محلی به گوش می‌رسد. شعرهای مولوی، حافظ، نیما یوشیج، خواجوی کرمانی، و جامی گرفته تا شاملو و براهنی در آثار او جای گرفته‌اند که گاهی عباراتی کوچه‌بازاری در میان ابیات آن‌ها اضافه شده‌است. او در این باره می‌گوید: «تلفیق از نظر من اپیدمی زمانه‌است. تلفیق موسیقایی دو شکل دارد، یکی تلفیق ابزار است، مثلاً قرار دادن گیتار در برابر سه‌تار که چیز جدیدی نیست؛ و دیگری تلفیق گام که تا به حال کمتر در موسیقی ایران به آن پرداخته شده، مثلاً کافیست که دو نت از دستگاه شور حذف شود تا به گام بلوز برسیم.»[نیازمند منبع]
بزرگان و متخصصان موسیقی ایران در مورد سبک موسیقی محسن نامجو هیچ نظری ارائه نداده‌اند ولی بابک پیامی کارگردان ایرانی مقیم ایتالیا، دربارهٔ محسن نامجو و همکاریش با او می‌گوید:
در این میان افتخار آشنایی با محسن نامجو را داشتم. هنرمندی ویژه از همه لحاظ. به نظر من محسن نامجو نه تنها در دنیای موسیقی نوآوری داشته بلکه در دنیای ادبیات موسیقی و شعر موسیقی هم نوآوری‌های ویژه و قابل توجهی داشته‌است.[۲]
سبک خاص محسن نامجو به علت عدم آشنایی مخاطبان خاص او با اصول اولیه موسیقی، نتوانسته توسط منتقدین مورد نقد سازنده قرار گیرد.[نیازمند منبع] در یکی دو نوبت جلسات نقد داخل ایران توسط هواداران محسن نامجو به هیاهو کشیده شد و جلسات به اجبار لغو گردیدند و خود محسن نامجو نیز در این باره سکوت کرد.[۳][پیوند مرده]
یکی از دلایلی که به گفته خود نامجو باعث خلاقیت بیشتر او در زمینه موسیقی تلفیقی شده‌است ساز زدن با گروه‌های موسیقی زیرزمینی در مشهد و سپس تهران می‌باشد. از جمله می‌توان به گروه ماد (عبدی بهروانفر، نوید اربابیان، علی باغ فر) و گروه پرساووس (مازیار محمدی، محمد قاسمی، شهرام لشگری) اشاره نمود.[۴]
یکی از آهنگ‌های او با نام «بگو بگو» در جشنوارهٔ موسیقی وبگاه تهران اونیو در سال ۲۰۰۴ دوم شد.
ملودی «مرغ شیدا» ی محسن نامجو برگرفته از ملودی «مردی که دنیا را فریفت» (The man who sold the world) دیوید بووی و همچنین ترانه‌ای با خوانندگی داوود مقامی به همین نام است.[۵]
آخرین آلبوم منتشر شده از او به نام مولفه‌های عزلت به تازگی منتشر شد که شخص محسن نامجو دربارهٔ آن چنین می‌نویسد:
نعره‌ها و سازهایی که در این آلبوم می‌شنوید در انتهای سالی زده و نواخته شد که تنهاترین سال زندگی من و یحیی در مهاجرت بود. سال. سالی که زندگی، بیرون اش همچون مولفه‌های XYZ بود. گشوده به اطراف، پر از سفر و دیدار و تحسین شدن و تجربه و اجرا و سرعت و خوش خوشان. درون اش اما، فقط تنهایی بود. تنهایی محض. حس تعلیق مدام و تشنگی بی پایان. ۲۰۱۶ سال رفتن با جهت مولفه‌ای بود که تنها پایین می‌رفت. مولفهٔ عزلت
— نجفی، مجید، وبگاه محسن نامجو
ترانه فقیه خوشگله یا گلادیاتور
محسن نامجو در آلبوم «آخ» قطعهٔ «فقیه خوشگله(gladiators)» را خطاب به سید علی خامنه‌ای با زبانی اعتراضی اجرا نمود. محسن نامجو در این آهنگ که هشتمین قطعه از آلبوم آخ می‌باشد از علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران به شکلی طنز انتقاد می‌کند. گلشیفته فراهانی نیز در تنظیم این آهنگ با نواختن پیانو با محسن نامجو همکاری می‌کند.
واکنش به دانلود غیرمجاز
در سال ۲۰۱۲ محسن نامجو در تارنمای رسمی خود گله‌مندی خود را نسبت به دانلود و کاربرد غیرمجاز ترانه‌ها، از شنوندگانی که خارج از ایران هستند ابراز داشته‌است. وی از شنوندگان ایرانی (که به دلیل تحریم بانکی) نمی‌توانند بهای ترانه را بپردازند خواست که اگر دینی به گردن می‌بینند وجه را به مؤسسه خیریه محک بپردازند و به هیچ عنوان آثار وی را از کسانی که این آثار را داخل ایران می‌فروشند خریداری نکنند.[۶] به گفته محسن نامجو، آلبوم ترنج بدون اجازه و توسط نشر موسیقی آوای باربد، بدون اینکه درآمدش برای محسن نامجو و گروه همراه باشد به فروش می‌رسد.[۷]
فعالیت حرفه‌ای
وی در طول مدت فعالیت حرفه‌ای خود بیش از هفتاد قطعه ساخته[۸] که بسیاری از این قطعات در قالب آلبوم‌هایی با نام‌هایی نظیر ترنج، جبر جغرافیایی و آخ و… به صورت زیرزمینی و غیررسمی منتشر شده ولی اولین آلبوم رسمی محسن نامجو در ۱۷ شهریور ۱۳۸۶ (۸ سپتامبر ۲۰۰۷) با نام ترنج منتشر شد[نیازمند منبع]. آلبوم ترنج اولین آلبوم رسمی محسن نامجوست که شامل ۹ قطعه‌است و مؤسسه فرهنگی هنری آوای باربد آن را منتشر کرده.[۹] او همچنین در سال ۱۳۸۷ با همکاری انتشارات کاروان، کتاب مشهور کیمیاگر اثر پائولو کوئلیو را با ترجمه آرش حجازی، به شکل کتاب سخنگو یا کتاب صوتی ضبط و منتشر کرد.[۱۰] بعد از آلبوم ترنج، کتاب سخنگوی کیمیاگر دومین اثر منتشرشده از محسن نامجو است. نامجو در این اثر کوشیده تا یکی از درونمایه‌های اصلی کتاب را که «وحدت وجود» است در سرتاسر اجرایش نمایش دهد و روایت خود را از کیمیاگر کوئلیو ارائه کند. نامجو نقش بیش از سی شخصیت کیمیاگر را به‌صورت نمایشی اجرا کرده و نزدیک به شصت دقیقه نیز موسیقی اصیل برای آن ساخته‌است.[۱۰] اولین آلبوم محسن نامجو در خارج از ایران با عنوان «جبر جغرافیایی» در سال ۲۰۰۸ و آلبوم بعدی او با عنوان آخ نیز در ۶ اکتبر ۲۰۰۹[۱۱] منتشر شد. آلبوم دیگری از محسن نامجو با نام «بوسه‌های بیهوده» در سال ۲۰۱۱ منتشر شده و پس از آن آلبوم دیگری از او در اواخر سال ۲۰۱۱ با نام «الکی» انتشار یافت.[۱۲] آخرین آلبوم او در پاییز ۲۰۱۲ با نام «۱۳/۸» منتشر شده که به صورت مجانی در سایت او برای دانلود قرار گرفته‌است.[۱۳]
اعتقادات
محسن نامجو در برنامه تماشا در تلویزیون فارسی بی‌بی‌سی، خود را بی‌دین خواند.[۱۴]
محکومیت و واکنش او
نامجو با خواندن آیه‌هایی از قرآن (سوره شمس) باعث ایجاد حساسیت‌هایی نسبت به خود شد. برخی از وب‌سایت‌ها از محکومیت نامجو از سوی دادگاه عمومی تهران به پنج سال حبس تعزیری به خاطر توهین به مقدسات، اجرای تمسخرآمیز آیات قرآن (آهنگ شمس) و بی‌حرمتی به کتاب مقدس مسلمانان خبر دادند. وی در گفتگویی با بی‌بی‌سی فارسی، احتمال گزارشگر این شبکه در خصوص ارتباط این محکومیت با کارهای اخیرش از جمله کلیپ بیابان (که آن را به معترضان نتایج انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ تقدیم کرده بود) را رد نکرد.[۱۵]
همکاری با گروه سازهای بادی هلند
در اکتبر ۲۰۱۶ نامجو با «گروه سازهای بادی هلند» در یک سلسله کنسرت در این کشور با عنوان «آواهایی از شرق» همکاری کرد. این برنامه که با داستان خوانی به زبان هلندی توسط سهند صاحب دیوانی و اجرای کارهایی از آهنگسازان گوناگون نیز همراه بود قرار است به صورت یک آلبوم منتشر شود.[۱۶]
در وصف فریدون فروغی
محسن نامجو ترانهٔ «طاهره» را با نام «روبرو» در آلبوم از پوست نارنگی مدد باز اجرا و به فریدون فروغی تقدیم کرده‌است.
آلبوم‌ها
| آلبوم‌ها | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| نام آلبوم | سال‌انتشار | آهنگساز | نوازنده | خواننده | ناشر | توضیحات | |
| ترنج | ۲۰۰۷ | 
|
|
|
مرکز موسیقیِ حوزه هنری | به گفته خود محسن نامجو، این آلبوم بدون اجازه و توسط نشر موسیقی آوای باربد، بدون اینکه درآمدش برای محسن نامجو و گروه همراه باشد به فروش می‌رسد.[۷] | |
| جبر جغرافیایی | ۲۰۰۸ |
|
|
|
Nedai Records | ||
| آخ | ۲۰۰۹ |
|
|
|
Stradivarius | با همکاری گلشیفته فراهانی[۱۷] | |
| بوسه‌های بیهوده | ۲۰۱۱ |
|
|
|
|||
| الکی | ۲۰۱۱ |
|
|
|
آلبوم زنده، حاصل کنسرت در دانشگاه استنفورد | ||
| سیزده/هشت | ۲۰۱۲ |
|
|
|
.Payam Entertainment, Inc | کار نوشتن آهنگ‌ها در آمریکا و بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲ میلادی انجام شده‌است.[۱۸] آلبوم حاوی هشت قطعه است که در طول کنسرت نامجو در دانشگاه برکلی کالیفرنیا ضبط شده‌است.[۱۹] | |
| از پوست نارنگی مدد | ۲۰۱۴ |
|
|
|
دف-دف پروداکشن | ||
| صفر شخصی | ۲۰۱۶ |
|
|
|
|||
| آوازهایی از شرق | ۲۰۱۷ |
|
|
توسط ارکستر (NBE) تنظیم و اجرا شده‌است. | |||
| مولفهٔ عزلت | ۲۰۱۷ |
|
|
|
دف-دف پروداکشن | ||
| بر چلهٔ کمان اشک | ۲۰۱۸ |
|
|
|
|||
تک‌آهنگ‌ها
| تک آهنگ‌ها | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام آهنگ | سال انتشار | آهنگساز | نوازنده | خواننده | توضیحات |
| زلف بر باد | |||||
| گیس | |||||
| عدد | |||||
| عقاید نئوکانتی | |||||
| رفتم سر کوچه | |||||
| واق واق سگ | |||||
| باد نوبهاری | |||||
| مرد جان به لب رسیده | |||||
| از هوش می… | |||||
| یره | |||||
| مسافری از هند | |||||
| مارکوزه من | |||||
| همراه شو عزیز | |||||
| پریود | ۱۳۹۱ | شاهین نجفی، محسن نامجو | |||
| بگو بگو | |||||
| اعتیاد | |||||
| داماد باد | |||||
| مرغ سخندان | |||||
| چه گوارا | |||||
| اکس | |||||
| ای ساربان | |||||
| مرغ سحر | |||||
| ترش و شیرین | |||||
| پارازیت | |||||
| هستی | |||||
| هیچ | |||||
| راست بگو | |||||
| طلوع | |||||
| دهه شصت | |||||
| راهی بزن که آهی | |||||
| هم‌خانه | |||||
| شهر خاموش | |||||
| شکوه | |||||
| دوب دوامی | |||||
| رو به رو | |||||
| مرجانه | |||||
| چه خبر | |||||
| تاب بنفشه | |||||
| کورتانیدزه | |||||
بازیگری
 |
این بخش به هیچ منبع و مرجعی استناد نمی‌کند. (سپتامبر ۲۰۱۷) |
فیلم
- ۱۳۸۴ - چند کیلو خرما برای مراسم تدفین، از سامان سالور
- ۱۳۹۵ - Radio Dreams، از بابک جلالی - در نقش حمید رویانی
- Sounds of Silence (مستند)، از امر حمز (Amir Hamz) و مارک لازارز (Mark Lazarz)
تئاتر
- ۱۳۹۱/۲۰۱۲ - جانا و بلادور (به کارگردانی بهرام بیضایی)
- ۱۳۹۲/۲۰۱۳ - آرش (به کارگردانی بهرام بیضایی)
بازی در نمایش بیضایی
در نمایش جانا و بلادور به نویسندگی و کارگردانی بهرام بیضایی در سال ۱۳۹۱، محسن نامجو همراهِ مژده شمسایی به ایفای نقش پرداخت. این نمایش در کالیفرنیا روی صحنه رفت. مرکز مطالعات ایرانی دانشگاه استنفورد، تهیه‌کننده و پشتیبان برگزاری این نمایش بود. این نمایش با استفاده از تکنیک سایه‌بازی اجرا شد.[۲۰]
منابع
https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%AC%D9%88
بیوگرافی سعید ابوطالب