https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87_%D8%B4%D9%85%D8%B3
فاطمه شمس
 |
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. (چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید) |
 |
این مقاله نیازمند تمیزکاری است. لطفاً تا جای امکان آن‌را از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید، سپس این برچسب را بردارید. محتویات این مقاله ممکن است غیر قابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد. |
| فاطمه شمس | |
|---|---|
 |
|
| زادروز | مشهد |
| محل زندگی | فیلادلفیا |
| کتاب‌ها | نوشتن در مه |
| دانشگاه | دانشگاه پنسیلوانیا |
فاطمه شمس شاعر، نویسنده، پژوهشگر ادبیات و در حال حاضر استادیار ادبیات فارسی، زبان‌ها و تمدن‌های خاور نزدیک در دانشگاه پنسیلوانیا است.[۱] او پیش از این به مدت سه سال در دانشگاه آکسفورد به عنوان مدرس زبان و ادبیات کلاسیک و معاصر فارسی کار کرده‌است.
اشعار او تاکنون به زبان‌های انگلیسی و ایتالیایی و کردی ترجمه شده‌اند. تبعید، مهاجرت، سیاست، جنگ، روابط انسانی، جنسیت و تابوهای اجتماعی سیاسی از مهم‌ترین مضمون‌های اشعار او در سال‌های اخیر بوده‌اند. اولین مجموعه شعرهای او شامل عاشقانه‌های سیاسی ادبی و غزل‌های سیاسی- اجتماعی در سال ۱۳۹۲ در کتابی با نام «۸۸» از سوی انتشارات گردون در برلین منتشر شده‌است.
وی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸، یکی از اعضای کمیته مرکزی ستاد جوانان حامی خاتمی و موسوی بود. در سال‌های ۸۹ و ۹۰، برخی از اعضای خانواده او به عنوان گروگان و به شرط بازگشت او به کشور بازداشت و سپس آزاد شدند.
پیشینه
شمس در تیرماه ۱۳۶۲ در مشهد[۲] به دنیا آمد. او دوران دبیرستان خود را در دبیرستان فرهنگ مشهد گذراند[۳] و در سال ۱۳۸۰ برای تحصیل در رشته ادبیات به دانشگاه تهران[۴] رفت ولی بعد از یک سال به رشته جامعه‌شناسی تغییر رشته داد و در سال ۱۳۸۴ در همین رشته فارغ‌التحصیل شد. در سال ۱۳۸۵، برای ادامه تحصیل در رشته تاریخ تمدن‌های مسلمان به انگلستان رفت و در سال ۱۳۸۷ از مؤسسه مطالعات اسماعیلی دانشگاه آقاخان مدرک کارشناسی ارشد گرفت. در سال ۱۳۸۸ برای دریافت دکترای ادبیات فارسی در دانشگاه آکسفورد پذیرفته شد و در سال ۱۳۹۳ دکترای خود را از دانشگاه آکسفورد[۵] گرفت. او هم‌اکنون استاد ادبیات فارسی در دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا است[۶]؛ و پیش از این در دانشگاه سواس لندن و دانشگاه آکسفورد نیز به تدریس ادبیات مدرن و کلاسیک فارسی و نیز زبان فارسی و تکنیک‌های ترجمه پرداخته‌است.[۷]
فاطمه شمس در حوزه تاریخ اجتماعی ادبیات معاصر و رابطه شعر و سیاست پژوهش می‌کند و برخی از نوشته‌های او با موضوع شعر و قدرت در جامعه ایران در منابع دانشگاهی منتشر شده‌است.
فاطمه شمس نوشتن را از نوجوانی و در روزنامه خراسان شروع کرد. از سال ۱۳۸۱ وبلاگ «پرده ناتمام» را در حوزه شعر نوشت. این وبلاگ بعد از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ فیلتر شد و از دسترس خارج شد. او از سال ۱۳۸۹ تاکنون در سایت «نیم‌دایره» نوشتن را ادامه داده‌است که این وبلاگ نیز در ایران فیلتر است. وی همسر سابق محمدرضا جلایی پور است.
شمس عضو هیات دبیران ژورنال بین‌المللی ادبیات فارسی است.[۸]
زندگی سیاسی
فاطمه شمس، در سال ۱۳۸۱ به عضویت کمیته مرکزی انجمن اسلامی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران درآمد و به عنوان نماینده فرهنگی انجمن مشغول به فعالیت شد. در سال ۱۳۸۲ و در پی دستگیری‌های گسترده دانشجویان فعال، حکم بازداشت او به همراه سه تن دیگر از اعضای انجمن اسلامی از سوی قرارگاه ثارالله صادر شد. در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸، یکی از اعضای کمیته مرکزی ستاد جوانان حامی خاتمی و موسوی بود. در سال‌های ۸۹ و ۹۰، برخی از اعضای خانواده او به عنوان گروگان و به شرط بازگشت او به کشور بازداشت و سپس آزاد شدند.
در سال ۸۸ محمدرضا جلایی پور همسر اول شمس پس از ورود آن دو به ایران بازداشت شد. شمس و جلایی پور از اعضای کمپین پویش سوم و از حامیان میر حسین موسوی بودند.[۹]
بی‌بی‌سی او را از «صاحبنظران برجسته فمینیست» خوانده‌است.[۱۰]
نقد آثار
اشعار شمس در نشریات ادبی چون Virginia Quarterly Review به چاپ رسیده است.[۱۱]
تقبیح جنگ، قحط سالی و زمان موتیف‌های تکرار شونده شعر فاطمه شمس هستند. رضا محمدی در بی‌بی‌سی کتاب "۸۸" شمس را کتابی خواندنی دانسته‌است.[۱۲]
مجله ادبی Modern Poetry in Translation در نقدی مجموعه شعر وقتی در را شکستند شمس نوشته‌است این مجموعه نمادی از سیر احساسی است که بسیاری در تبعید دچار آن می‌شوند و تأثیر فروغ فرخزاد بر او را ملموس می‌داند.[۱۳]
تورج دریایی نکته جالب در شعر شمس را توجه به او زمان دانسته و به اعتقاد او شعر شمس بیانگر حس ایرانیانی است که این کشور را ترک کرده‌اند و حرف آنان را بیان می‌کند.[۱۴]
پی بی اس اشعار شمس را مرتبط کنندهٔ فضای شخصی و سیاسی و ترکیب کنندهٔ بازتاب شخصی با مسایل معاصر سیاسی از طریق قالب‌های سنتی شعر فارسی دانسته‌است.[۷]
جوایز
- ۱۳۷۸- مدال نقره المپیاد ادبی کشوری[۷]
- ۲۰۱۳- نفر اول پنجمین دوره مسابقه شعر بنیاد ژاله اصفهانی[۱۵]
کتاب‌شناسی
- نوشتن در مه. اچ اند اس مدیا، ۲۰۱۵. شابک ۹۷۸-۱۷۸۰۸۳۵۱۱۲.
- ۸۸. اچ اند اس مدیا، ۲۰۱۳. شابک ۹۷۸-۱۷۸۰۸۳۲۷۴۶.
- When they broke down the door. Translated by Dick Davis. Washington, D.C: Mage Publishers, 2016. ISBN: 1-933823-80-1
- Dirasat. Riyadh: King Faisal Center for Research and Islamic Studies, 2015. ISBN 6038032576
بیوگرافی سعید ابوطالب